[#4 BatMiCauLong] Những thay đổi trong luật cầu lông

Chào mừng bạn đến với series blog “Bật Mí Cầu Lông” (#BatMiCauLong) – nơi cùng NVBPlay khám phá những điều thú vị, có thể bạn chưa biết về bộ môn thể thao đầy tốc độ và chiến thuật này. Qua từng bài viết, chúng ta sẽ đi ngược dòng thời gian, lần lượt tìm hiểu về nguồn gốc lịch sử cầu lông, các câu lạc bộ đầu tiên, thay đổi trong luật cầu lông, sự ra đời các giải đấu lớn và sự phát triển thần tốc của cầu lông hiện đại.

Những thay đổi đáng kể trong luật cầu lông và kỹ thuật thi đấu

Cầu lông là một môn thể thao có lịch sử lâu đời, không ngừng phát triển và thích nghi với xu thế thể thao hiện đại. Từ những quy tắc sơ khai cho đến những điều chỉnh mang tính cách mạng gần đây, luật cầu lông đã trải qua nhiều thay đổi đáng kể nhằm tăng tốc độ, giảm thời gian nghỉ và nâng cao trải nghiệm cho cả vận động viên lẫn người hâm mộ.

Môn cầu lông hiện đại bắt nguồn từ trò chơi có tên “Poona” được phát triển bởi các sĩ quan quân đội Anh tại Ấn Độ vào những năm 1860. Trò chơi này sau đó được du nhập về Anh và nhanh chóng phổ biến. Ban đầu, các quy tắc còn khá lỏng lẻo và chưa thống nhất.

Mãi đến năm 1887, Câu lạc bộ cầu lông Bath ở Anh đã đưa ra bộ luật đầu tiên để chuẩn hóa lối chơi. Đây là tiền đề quan trọng. Sau đó, vào năm 1893, Hiệp hội Cầu lông Anh (Badminton Association of England) chính thức xuất bản bộ luật cầu lông toàn diện và thống nhất đầu tiên trên thế giới. Sự ra đời của bộ luật này đã đặt nền móng vững chắc cho sự phát triển của môn thể thao này trên phạm vi quốc tế.

Để quản lý và phát triển môn cầu lông toàn cầu, Liên đoàn Cầu lông Quốc tế (International Badminton Federation – IBF, nay là Badminton World Federation – BWF) được thành lập vào năm 1934. Kể từ đó, BWF đóng vai trò chủ chốt trong việc xây dựng, sửa đổi và phổ biến các quy tắc thi đấu cầu lông trên toàn cầu.

1. Hệ thống tính điểm: Từ 15 điểm đến 21 điểm – Cú chuyển mình quan trọng

Trước năm 2006, cầu lông sử dụng hệ thống tính điểm truyền thống, trong đó chỉ bên giao cầu mới có thể giành điểm. Mỗi set đấu thường kết thúc ở 15 điểm đối với nam và 11 điểm đối với nữ. Điều này thường khiến các trận đấu kéo dài rất lâu, đôi khi thiếu kịch tính và khó phù hợp với lịch trình truyền hình.

Vào tháng 5 năm 2006, BWF đã chính thức áp dụng hệ thống tính điểm rally 21 điểm (Rally Point Scoring System). Theo luật mới này, bên nào thắng pha cầu đều được điểm, bất kể là đang giao hay đỡ cầu. Hệ thống này được áp dụng cho tất cả các nội dung (đơn nam, đơn nữ, đôi nam, đôi nữ, đôi nam nữ). Sự thay đổi này đã mang lại nhiều lợi ích rõ rệt:

• Tăng tốc độ và kịch tính: Trận đấu diễn ra nhanh hơn, mỗi pha cầu đều mang tính quyết định, tạo ra sự hồi hộp liên tục.
• Giảm thời gian thi đấu: Giúp giải đấu có thể sắp xếp lịch trình chặt chẽ hơn, phù hợp với yêu cầu phát sóng truyền hình.
• Nâng cao trải nghiệm người xem: Trận đấu hấp dẫn hơn, thu hút lượng lớn khán giả.

Trước đó, BWF cũng từng thử nghiệm các hệ thống tính điểm khác như 5 set 7 điểm (năm 2002) hay 5 set 11 điểm (năm 2014) để tìm kiếm sự cân bằng, nhưng cuối cùng, hệ thống 21 điểm đã được lựa chọn và duy trì rộng rãi.

2. Quy định giao cầu mới: Tư thế, độ cao và tính chính xác

Quy định về giao cầu luôn là một trong những điểm gây tranh cãi nhất trong cầu lông. Trong nhiều năm, việc kiểm soát độ cao giao cầu không rõ ràng đã dẫn đến những lỗi “lách luật” và tranh cãi giữa vận động viên.

Để khắc phục điều này, vào năm 2018, BWF đã chính thức áp dụng luật Fixed Height Service (Giao cầu cố định chiều cao). Theo quy định này, quả cầu phải được giao dưới độ cao 1m15 tính từ mặt đất, đo tại điểm quả cầu chạm vào mặt vợt.

Thay đổi này giúp:

• Hạn chế lỗi giao cầu “lách luật”
• Tạo sự công bằng cho cả người cao và thấp
• Giảm tranh cãi giữa vận động viên và trọng tài

Đây cũng là bước tiến để tiến tới việc sử dụng công nghệ cảm biến trong tương lai, giúp kiểm tra lỗi giao cầu chính xác hơn.

3. Thay đổi trong luật “let” và sử dụng công nghệ Hawk-Eye

Để tăng tính liên tục và giảm gián đoạn trận đấu, từ năm 2021, BWF đã tiến hành loại bỏ luật “let” (giao cầu chạm lưới nhưng qua sân hợp lệ thì giao lại). Theo quy định mới, nếu quả cầu chạm lưới nhưng vẫn bay qua và rơi đúng khu vực giao cầu của đối phương, thì pha giao cầu đó vẫn được tính là hợp lệ.

• Giảm thời gian gián đoạn trận đấu
• Khuyến khích sự chủ động từ người chơi
• Tăng tính liên tục và kịch tính của trận đấu

Bên cạnh đó, BWF cũng tăng cường việc áp dụng công nghệ Hawk-Eye (mắt diều hâu) để hỗ trợ trọng tài trong việc xác định các tình huống cầu ra/vào vạch một cách chính xác nhất. Việc này đã nâng cao đáng kể độ chính xác, tính minh bạch và công bằng trong thi đấu chuyên nghiệp, đặc biệt là tại các giải đấu lớn.

4. Kỹ thuật thi đấu thay đổi theo hướng hiện đại hóa

Song hành cùng những thay đổi về luật chơi, kỹ thuật thi đấu cầu lông cũng không ngừng được cải tiến và nâng tầm. Với sự phát triển vượt bậc của trang thiết bị (vợt nhẹ hơn, giày chuyên dụng, quả cầu bay ổn định hơn), các vận động viên ngày nay:

• Di chuyển linh hoạt và hiệu quả hơn: Sử dụng nhiều kỹ thuật di chuyển chéo sân, các bước nhảy 3 nhịp (split step) để bao quát sân.
• Phát triển kỹ năng phòng thủ phản công: Thay vì chỉ thuần tấn công, VĐV hiện đại rất mạnh về khả năng phòng thủ, hóa giải tấn công và chuyển đổi trạng thái nhanh chóng.
• Rèn luyện thể lực toàn diện: Tập trung vào sức bền, tốc độ, khả năng phản xạ và sức mạnh bùng nổ.

Các kỹ thuật như drop shot, net kill, drive cross, hay đặc biệt là jump smash (đập cầu nhảy) đã trở thành “vũ khí tối thượng” trong thi đấu hiện đại. Hầu hết các vận động viên hàng đầu thế giới như Viktor Axelsen, Tai Tzu Ying hay Kento Momota đều sở hữu những kỹ năng này ở đẳng cấp cao, mang đến những pha cầu mãn nhãn và tốc độ đáng kinh ngạc.

Kết luận

Cầu lông không chỉ là môn thể thao đòi hỏi sức bền, kỹ thuật và chiến thuật, mà còn cần sự hiểu biết sâu sắc về luật lệ. Những thay đổi trong luật cầu lông và kỹ thuật thi đấu qua từng giai đoạn lịch sử không chỉ giúp môn thể thao này trở nên hấp dẫn hơn, mà còn nâng cao tính chuyên nghiệp, công bằng và tính giải trí, khẳng định vị thế của cầu lông trong làng thể thao thế giới.

Tiếp theo trong series #BatMiCauLong

[#5 BatMiCauLong] Sự bùng nổ cầu lông ở châu Á và toàn cầu

Sau khi hiểu rõ nguồn gốc của cầu lông, hãy cùng NVBPlay bước tiếp đến hành trình khám phá những câu lạc bộ đầu tiên – nơi đặt nền móng cho sự phát triển chuyên nghiệp của bộ môn này trên toàn cầu.

Liên hệ hỗ trợ và tư vấn: HOTLINE | FACEBOOK | ZALO